NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
3 - (2066) حدثنا
يحيى بن يحيى
التميمي.
أخبرنا أبو
خيثمة عن أشعث
بن أبي
الشعثاء. ح
وحدثنا أحمد
بن عبدالله بن
يونس. حدثنا
زهير. حدثنا
أشعث. حدثني معاوية
بن سويد بن
مقرن. قال:
دخلت على
البراء بن
عازب فسمعته
يقول: أمرنا
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بسبع.
ونهانا عن
سبع. أمرنا
بعيادة
المريض،
واتباع الجنازة،
وتشميت
العاطس،
وإبرار
القسم، أو المقسم،
ونصر
المظلوم،
وإجابة
الداعي،
وإفشاء السلام.
ونهانا عن
خواتيم، أو عن
تختم بالذهب،
وعن شرب
بالفضة، وعن
المياثر، وعن
القسي، وعن لبس
الحرير
والإستبرق
والديباج.
{3}
Bize Yahya b. Yahya
Et-Temîmî rivayet etti. (Dediki): Bize Ebû Hayseme Eş'âs b. Ebi'ş-Şa'sâ'dan
naklen haber verdi. H.
Bize Ahmed b. Abdillah
b. Yûnus da rivayet etti. (Dediki): Bize Züheyr rivayet etti. (Dediki): Bize
Eş'as rivayet etti. (Dediki): Bana Muâviye b. Süveyd b. Mukarrin rivayet etti.
(Dediki): Bera' b. Âzib'in yanına girdim ve onu şöyle derken işittim :
Bize Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yedi şeyi emir, yedi şeyi de yasak etti: Bize
hasta dolaşmayı, cenaze arkasından gitmeyi, aksırana teşmitte bulunmayı,
yeminin yahut yemin edenin bâr çıkarılmasını, mazluma yardımı, davet sahihine
icabeti ve selâmı ifşa etmeyi emir buyurdu. Bize yüzükleri yahut altından yüzük
takmayı, gümüş kabdan bir şey içmeyi, eğer yastıklarını, kass ipeklilerini,
ipek, kalın ipek ve ibrişim giymeyi yasak etti.
(2066) - حدثنا
أبو الربيع
العتكي. حدثنا
أبو عوانة عن
أشعث بن سليم،
بهذا
الإسناد،
مثله. إلا
قوله: وإبرار
القسم أو
المقسم. فإنه
لم يذكر هذا
الحرف في الحديث.
وجعل مكانه:
وإنشاد الضال.
{m-1}
Bize Ebû'r-Rabi' El-Atekî
rivayet etti. (Dediki): Bize Ebû Avane Eş'as b. Süleym'den bu isnadla bu
hadîsin mislini rivayet etti. Yalnız
«Yeminin veya yemin
edenin bâr çıkarılmasını» sözü müstesna! Çünkü o bu cümleyi hadîste anmamış, onun
yerine: «Kayıbı ilân etmeyi» İfadesini koymuştur.
2 م - (2066) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا علي بن
مسهر. ح
وحدثنا عثمان
بن أبي شيبة.
حدثنا جرير. كلاهما
عن الشيباني،
عن أشعث بن
أبي الشعثاء، بهذا
الإسناد، مثل
حديث زهير.
وقال: إبرار
القسم. من غير
شك. وزاد في
الحديث: وعن
الشرب في
الفضة. فإنه من
شرب فيها في
الدنيا، لم
يشرب في
الآخرة.
{m-2}
Bize Ebû Bekr b. Ebî
Şeybe de rivayet etti. (Dediki): Bize Alî b. Müshir rivayet etti. H.
Bize Osman b. Ebî Şeybe
dahî rivayet etti. (Dediki): Bize Cerir rivayet etti.
Her İki râvi
Şeybânî'den, o da Eş'as b. Ebi'ş-Şa'sa'dan bu isnadla Züheyr'in hadîsi gibi
rivayette bulunmuş ve şeksiz olarak
«Yemini bâr çıkarmayı»
demiştir. O bu hadîste :
«Gümüşten içmeyi de
yasak etti. Çünkü dünyada ondan içen âhirette içmez...» cümlesini de ziyâde
etti.
3 م - (2066) وحدثناه
أبو كريب.
حدثنا ابن
إدريس. أخبرنا
أبو إسحاق
الشيباني
وليث بن أبي
سليم عن أشعث
بن أبي
الشعثاء.
بإسنادهم. ولم
يذكر زيادة جرير
وابن مسهر. ح
وحدثنا محمد
بن المثنى
وابن بشار.
قالا: حدثنا
محمد بن جعفر.
ح وحدثنا
عبيدالله بن
عبدالله بن
معاذ. حدثنا
أبي. ح وحدثنا
إسحاق ابن
إبراهيم.
أخبرنا أبو
عامر العقدي.
ح وحدثنا
عبدالرحمن بن
بشر. حدثني
بهز. قالوا
جميعا: حدثنا
شعبة عن أشعث
بن سليم بإسنادهم،
ومعنى
حديثهم، إلا
قوله: وإفشاء
السلام. فإنه
قال بدلها:
ورد السلام.
وقال: نهانا
عن خاتم الذهب
أو حلقة الذهب.
{m-3}
Bize bu hadîsi Ebû
Kureyb de rivayet etti. (Dediki): Bize İbni İdris rivayet etti. (Dediki): Bize
Ebû İshâk Eş-Şeybânî ile Leys b. Ebî Süleym, Eş'as b. Ebi'ş-Şa'sa'dan
isnadlarıyle haber verdiler. O Cerir ile İbni Müshir'in ziyâdesini anmamış. H.
Bize Muhammed b. Müsennâ
ile İbni Beşşâr dahî rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize Muhammed b. Ca'fer
rivayet etti. H.
Bize UbeyduIIah b. Muâz
da rivayet etti. (Dediki): Bize babam rivayet etti. H.
Bize İshâk b. İbrahim
dahî rivayet etti. {Dediki): Bize Ebû Âmir EI-Akedî haber verdi. H.
Bize Abdurrahman b. Bişr
de rivayet etti. (Dediki): Bana Behz rivayet etti. Bu râvilerin hepsi
dedilerki: Bize Şu'be, Eş'as b. Süleym'den yukarkilerin isnadı ve hadîsi
mânâsında rivayette bulundu. Yalnız :
«Selâmı ifşa etmeyi»
sözü müstesna! Çünkü o bunun yerine:
«Selâmı almayı» dedi.
Bir de :
«Bize altın yüzüğü yahut
altın halkayı yasak etti.» dedi.
4 م - (2066) وحدثنا
إسحاق بن
إبراهيم.
حدثنا يحيى بن
آدم وعمرو بن
محمد. قالا:
حدثنا سفيان عن
أشعث بن أبي
الشعثاء.
بإسنادهم.
وقال: وإفشاء
السلام وخاتم
الذهب. من غير
شك.
{m-4}
Bize İshâk b. İbrahim de
rivayet etti. (Dediki): Bize Yahya b. Âdem ile Amr b. Muhammed rivayet ettiler.
(Dedilerki): Bize Süfyân, Eş'âs b. Ebî'ş-Şa'sa'dan yukarkilerin isnadı ile
rivayette bulundu ve şeksiz olarak :
«Selâmı ifşa etmeyi emir
ve altın yüzüğü yasak etti.» dedi.
İzah:
Bu hadisi Buhârî
«Cenâiz» ve «Eşribe» bahislerinde tahrîc etmiştir. Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'in emir buyurduğu yedi şeyin bazıları sünnet, bazıları
farzdır. Hasta dolaşmak, cenaze arkasından yürümek teşmit ibrar-ı kasem
sünnettirler. Mazluma yardım farz-ı kifâye, verilen selâmı almak bir kişiye
farz-ı ayn, cemaata farz-ı kifâyedir.
Teşmit: Aksıran kimseye
«Yerhamükellah» demektir. Ve sünnet-i kifâyedir. Bazılarının söylemesiyle
diğerlerinden sakıt olur. Teşmitin şartı aksıran kimsenin «Elhamdulillah»
dediğini işitmektir.
Ibrâr-ı Kasem: Yemini
bâr çıkarmak yâni bozmayıp yemin üzere devam etmektir. Yalnız yemini bozmamak
için dinî, dünyevî bir zarar korkusu veya bir mefsedet bulunmaması şarttır.
Öyle bir şey bulunursa yemin bozulur. Ve keffâret verilir.
Davete icabetten murâd
düğün daveti gibi yemekli davetlerdir. Bu [hususta «Velîme» bahsinde izahat vermiştik.
Selâmı ifşa etmek, onu
yaymak, tanıdık olsun olmasın her din karleşine bol bol vermektir. Nitekim bir
hadîste :
«Tanıdığın tanımadığın
herkese selâmı verirsin.» buyurulduğunu iman bahsinde görmüştük.
Eğer yastıkları
kadınların kocalar için ipekten veya yünden dokudukları bir nevi ufak kilimdir.
Bunu hassaten atın eğeri üzerine yayarlarmış. İçerisini pamuk veya yapağı ile
doldurdukları da olurmuş. O âdet acemlerden alınmadır. Ve ulemanın beyanına
göre ipekten yapılırsa kullanılması erkeklere her zaman ve her yerde haramdır.
İpekten yapılmadığı takdirde kullanılmasında beis yoktur.
Kass veya hadîs
ulemasının kıraatine göre Kıss ipeklileri Mısır'da Kass denilen yerde dokunan
çizgili ipek kumaşlarmış. Bu yer bugün harabedir.
îstebrak: Kalın ipekli;
Dîbac: İnce ve ibrişim ipeklidir.
Altın yüzük erkeklere
bil icma haramdır. İpek elbise de öyledir. Ancak bazı müstesna hallerde ipek
elbiseye cevaz verilmiştir ki, bunlar fıkıh kitaplarından öğrenilebilir.
Kadınlara altın yüzük ve ipeğin envai mubahtır. Bu hususta kadının evli olup
olmaması, ihtiyarı genci, zengini fakiri müsavidir. Kaadî Iyâd bazı ulemadan
ipeğin erkeklere de helâl olduğunu, îbni Zübeyr'den ise bilâkis hem kadınlara,
hem erkeklere haram kılındığını, sonraları kadınlara mubah, erkeklere haram
olduğuna icma akdedildiğini rivayet etmiştir.